Database
Nederlandse schrijfwijze van Russische namen en woorden
Tik woord, beginletters of *woorddeel
Uitleg
- Gebruiksaanwijzing
- Verantwoording
Gebruiksaanwijzing
De homepagina biedt evenals deze pagina bovenaan een zoekvenster voor de databank. Zoeken kan door een naam of woord in te tikken of te plakken. Staat op een website de naam Solzhenitsyn, neem die naam dan met de kopieerfunctie onder de knop en plak hem in het zoekvenster. Klik op Zoek en voilà: Solzjenitsyn (plus extra gegevens). Ook de Duitse transcriptie Solschenizyn, de Franse spelling Soljenitsyne en het originele Солженицын leveren dat resultaat op, evenals een aantal foute spellingen, zoals Solschenizyne. Voor de wetenschappelijke omzetting is er een aparte conversiepagina.
Voor namen die (nog) niet in de databank zijn opgenomen, is er op de homepagina een converter met aan linkerzijde de invoer, rechts het resultaat. Tik of plak links een naam. Bij gebruik van een mobiel apparaat na plakken een return of spatie intikken om de converter te activeren. De converter is bedoeld voor de invoer van Russisch (Харьков) of van de Engelse transcriptie (Kharkov), met als resultaat steeds de Nederlandse transcriptie: Charkov.
Let op! Foute invoer geeft een fout resultaat: de Nederlandse spelling Charkov levert het foute Tsjarkov op, want de converter ‘denkt’ dat Ch Engels is. Verder is de Engelse nationale transcriptie een ratjetoe: Yuri, Yury, Yuriy, Youri, Youry. Probeer het cyrillische origineel te vinden en gebruik dat: Юрий.
De wetenschappelijke converter werkt twee kanten uit, van cyrillisch naar ‘Latijn’ gaat vanaf links, van ‘Latijn’ naar cyrillisch gaat vanaf rechts. Bij intikken of plakken van de Latijnse variant dient de ‘wetenschappelijke’ transliteratie te worden gebruikt: Solženicyn, Dostoevskij, ŠČuka-Ël’. Na plakken op een mobiel apparaat een spatie intikken om de converter te activeren.
Verantwoording
De nationale transcriptie moet fonetisch leiden tot een zo dicht mogelijke benadering in de doeltaal. In het Nederlands wordt de Russische у dan oe (Engels en Duits: u, Frans: ou).
Het Russische ий levert ij op, maar die combinatie is in het Nederlands gereserveerd voor de ij/ei-klank, dus dat beeld is fonetisch niet geschikt. De oplossing is simpel: de j laten vallen. Достоевский wordt Dostojevski (niet: Dostojevskij).
De geschreven j verdwijnt in het Nederlands om dezelfde reden uit de combinaties ие en ия: ië in plaats van ije, ia in plaats van ija. Алекиевич wordt Aleksiëvitsj (niet: Aleksijevitsj), Известия wordt Izvestia (niet: Izvestija).
Ten behoeve van het lezen en uitspreken zijn soms ook andere aanpassingen nodig. Новороссийск levert volgens de ‘wetenschappelijke’ transliteratie Novorossijsk op, maar vanwege de fonetiek wordt dit volgens de nationale transcriptie Novorossiejsk.
De nationale transcriptie levert geen eenduidige resultaten op. Zo leidt conversie van de woorden шесть (zes) en съесть (eten) in het Nederlands in beide gevallen tot sjest. Conversie vanuit de Nederlandse transcriptie naar het Russisch is hierdoor niet mogelijk.